Wielkie i dynamiczne zmiany na świecie: w obszarze bezpieczeństwa, cyfryzacji, klimatyczne, demograficzne, cywilizacyjne zmuszają nas do szybkich reakcji i nieraz do pogłębionych analiz. Od 30. edycji organizujemy międzynarodową konferencję Europa Karpat, podczas której w gronie ekspertów omawiamy bieżące problemy regionu. Ufam, że tegoroczne Forum w Karpaczu (7-9 września) przyniesie nam wiele konstruktywnych rozwiązań już istniejących problemów i wyznaczy mądre ścieżki na przyszłość, szczególnie z myślą o młodych mieszkańcach karpackiej Europy – mówi Marek Kuchciński, przewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych. – Podczas zimowej edycji wyszliśmy z inicjatywą wpisania całego regionu Karpat do UNESCO. Na wrześniowej będzie nam towarzyszyć hasło „Karpaty bez plastiku”. Piękne, zielone, czyste – myślę, że to nie tylko moje marzenie – dodaje marszałek.
Europa Karpat w ramach Forum Ekonomicznego w Karpaczu podzielona została na 14 paneli tematycznych dot. m.in. przyszłości Europy, relacji UE z USA, Rosją i Chinami, dyplomacji parlamentarnej, sąsiedzkich relacji, Zielonego Ładu, cyfryzacji, klimatu, kultury. Wśród panelistów zobaczymy polityków, naukowców, dziennikarzy. Swój udział potwierdzili m.in. marszałkowie Małgorzata Gosiewska, Ryszard Terlecki, Marek Pęk, ministrowie Andrzej Adamczyk, Zbigniew Rau, Grzegorz Puda, Konrad Szymański, komisarz UE ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski, zza granicy przedstawiciele parlamentów z całej Europy Środkowej i Szwecji, wicemarszałkowie z Mołdawii i Ukrainy, ministrowie infrastruktury i spraw zagranicznych z Węgier, Słowacji, Czech, Litwy, Ukrainy i Słowenii oraz szefowie Komisji Spraw Zagranicznych państw Trójmorza.
Program
14:30 – 15:30
Młodzi/ młodzież (Europy Środkowej) o przyszłości Europy
Oddajemy głos młodym Europejczykom jako tym, którzy już dziś kształtują przyszłość naszego kontynentu. Jakie są ich zdaniem najważniejsze wyzwania stojące przed Europą i jak należy im sprostać?
Moderator: Sebastien Meuwissen
Paneliści:
Zsófia Rácz, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zasobów Ludzkich, Węgry
Sviatoslav Yurash, Deputowany Rady Najwyższej Ukrainy
Piotr Mazurek, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Pełnomocnik Rządu do spraw Polityki Młodzieżowej, Polska
Stefan Tompson, polsko-brytyjski dziennikarz, publicysta, youtuber, Polska/Wielka Brytania
Ferenc Almassy, francusko-węgierski dziennikarz, redaktor naczelny portalu informacyjnego Visegrad Post, Francja/Węgry
Maxim Rust, wykładowca Studium Europy Wschodniej, Contributing Editor magazynu „New Eastern Europe”, Białoruś
Jegor Stadny, b. Wiceminister nauki i oświaty Ukrainy
15:40 – 16:40
Nowe wyzwania w polityce międzynarodowej: USA – Europa – Rosja – Chiny
Obserwujemy wzrost znaczenia Chin oraz zmianę ładu politycznego w Unii Europejskiej. Niewątpliwym wyzwaniem dla światowej społeczności pozostaje wzrost potencjału militarnego Rosji w obliczu toczonych przez nią konfliktów.
Moderator: Przemysław Żurawski vel Grajewski
Paneliści
Zbigniew Rau, Minister Spraw Zagranicznych RP
Péter Szijjártó, Minister Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier
16:50 – 17:50
Dyplomacja parlamentarna Trójmorza
Dyplomacja parlamentarna staje się z jednej strony elementem siły i prestiżu parlamentu, a z drugiej efektywnym narzędziem soft power, służącym realizacji konkretnych interesów polityki zagranicznej. W ramach dyskusji przedstawiciele komisji spraw zagranicznych państw Trójmorza omówią postulat utworzenia wymiaru parlamentarnego tej inicjatywy.
Moderator: Grzegorz Górny, Stowarzyszenie Trójmorze
Paneliści:
Marek Pęk, Wicemarszałek Senatu, Polska
Marek Kuchciński, Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu RP
Rihards Kols, Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Saeimy Republiki Łotewskiej
Rozália-Ibolya Biró, Przewodnicząca Komisji Spraw Zagranicznych Izby Deputowanych Parlamentu Rumunii
Zsolt Németh, Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Węgierskiego Zgromadzenia Narodowego
Davor Ivo Stier, Komisja Spraw Zagranicznych Zgromadzenia Chorwackiego
Žiga Turk b. minister ds. rozwoju oraz reform gospodarczych i społecznych, Słowenia
8 września, środa
9:15 – 10:35 – SESJA PLENARNA FORUM EKONOMICZNEGO
10:45 – 12:00
30 lat wolnych państw Europy Środkowej i budowania współpracy regionalnej
Region stoi przed nowymi wyzwaniami, a pandemia wymusza zmiany, do których każde z państw musi się przygotować. Współpraca jest możliwa dzięki wspólnym celom, ideom oraz sąsiedztwu na granicy Unii Europejskiej.
Moderator: Maciej Szymanowski, Dyrektor Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. W. Felczaka
Ryszard Terlecki, Wicemarszałek Sejmu RP
Rusłan Ołeksijowycz Stefanczuk, Wiceprzewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy
Mihail Popșoi, Wiceprzewodniczący Parlamentu Republiki Mołdawii
Richárd Hörcsik, Przewodniczący Komisji ds. UE Zgromadzenia Narodowego Węgier
Emanuelis Zingeris, Komisja Spraw Zagranicznych Seimasu Republiki Litewskiej
Bogusław Sonik, Delegacja Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Polska
Vaclav Klaus, b. Prezydent Czech
Martin Fronc, b. Minister Oświaty Republiki Słowackiej
Jan Draus, Uniwersytet Rzeszowski, Przewodniczący Kolegium IPN, Polska
Alexander Bokotey, Dyrektor Instytutu Badań Ekologicznych i Religijnych, Uniwersytet Narodowy w Użhorodzie, Ukraina
12:10 – 13:10
Europejska polityka sąsiedztwa
Dyskusja zostanie poświęcona wymiarowi wschodniemu i południowemu europejskiej polityki sąsiedztwa, a także pomocy humanitarnej i rozwojowej oraz zaangażowaniu państw w rozwiązanie kryzysu imigracyjnego, w tym ochronie granic zewnętrznych UE oraz wpływowi granic na rozwój gospodarczy, turystyczny i migracyjny.
Moderator: Arkadiusz Mularczyk, PrzewodniczącyDelegacji Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Polska
Paneliści:
Małgorzata Gosiewska, Wicemarszałek Sejmu RP
Harald Troch, Poseł Parlamentu Austrii
Björn Söder, Poseł do Riksdag, Szwedzcy Demokraci, Szwecja
George-Cristian Tuță, Poseł, Kwestor Izby Deputowanych Rumunii
George Simion, Poseł Parlamentu Rumunii
Bartosz Cichocki, Ambasador RP na Ukrainie
Paweł Latuszka, Rada Koordynacyjna ds. Przekazania Władzy na Białorusi
13:20 – 14:20
Wpływ Zielonego Ładu na politykę transportową Europy Środkowej
W tym zakresie konieczność wzmocnienia roli transportu kolejowego, szczególnie podczas Europejskiego Roku Kolei, jest jednym z narzędzi wpisujących się w szeroko rozumianą dyskusję o obniżeniu emisyjności transportu. Działania te wspólnie z konsekwentną rozbudową infrastruktury na osi Północ-Południe w perspektywie umożliwią stworzenie zrównoważonego systemu transportowego w regionie Karpat.
Podczas panelu Wpływ Zielonego Ładu na politykę transportową Europy Środkowej zostanie przeprowadzona dyskusja o współzależności pomiędzy Zielonym Ładem a budową nowoczesnych i nisko/zeroemisyjnych połączeń w Europie Środkowej oraz uwarunkowaniach procesu rewizji Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T, szczególnie w kontekście obecnych priorytetów inwestycyjnych na obszarze Karpat.
Moderator: Włodzimierz Zientarski, dziennikarz motoryzacyjny, Prezes Stowarzyszenia Kierowca.pl
Paneliści
Andrzej Adamczyk, Minister Infrastruktury RP
Jernej Vrtovec, Minister Infrastruktury Słowenii
Andrej Doležal, Minister Transportu i Budownictwa Republiki Słowackiej
Oleksandr Kubrakov, Minister Infrastruktury Ukrainy
Julius Skačkauskas, Wiceminister Transportu i Komunikacji Republiki Litewskiej
Jan Sechter, Wiceminister Transportu Republiki Czeskiej
14:30 – 15:30
Przyszła Europa otwarta czy zamknięta?
Od największego rozszerzenia Unii Europejskiej minęło 14 lat. Pytanie, czy okres ten pozwolił na zatarcie podziału na stare i nowe państwa członkowskie, pozostaje otwarte. Poszukiwanie kompromisu pomiędzy postulatami większej integracji i koncepcją Europy państw solidarnych i suwerennych wciąż jest największym wyzwaniem regionu, podobnie jak odpowiedź na pytanie, gdzie znajdują się granice integracji europejskiej: geograficzne, strukturalne, społeczne i ekonomiczne.
Moderator: Jan Malicki, Dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego
Paneliści
Ben-Oni Ardelean, Wiceprzewodniczący Komisji Polityki Zagranicznej Izby Deputowanych Parlamentu Rumunii
Domagoj Hajduković, Przewodniczący Komisji do Spraw Europejskich Parlamentu Chorwacji
Ivan Brajović, Komisja Bezpieczeństwa i Obrony Parlamentu Czarnogóry
David Usupaszwili, Komisja ds. Integracji Europejskiej Parlamentu Gruzji
Barbara Bartuś, Przewodnicząca Polsko-Rumuńskiej Grupy Parlamentarnej
Mykhailo Khariy, Przewodniczący Centrum Transformacji dla Ukrainy
Dominik Mierzejewski, Uniwersytet Łódzki, ekspert ds. Chin
Tibor Navracsics, b. Komisarz UE ds. edukacji, kultury, młodzieży i sportu
Aleksander Milinkiewicz, Wolny Uniwersytet Białoruski
15:40 – 16:40
Europejski sojusz konserwatystów – wspólna deklaracja
Wbrew obowiązującym traktatom Unia Europejska zmierza coraz wyraźniej w kierunku państwa federalnego, stając się zakładnikiem sił radykalnych – fanatycznego paneuropeizmu, ekstremalnego liberalizmu i ekologizmu. Dlatego tak bardzo potrzebny jest sojusz tych sił politycznych – partii zdrowego rozsądku – które nie odrzucając nowoczesności i współpracy europejskiej chcą budować wspólnotę suwerennych państw i wolnych narodów, które odnoszą się pozytywnie do dziedzictwa kulturowego Europy i do naszych fundamentalnych instytucji społecznych w ich tradycyjnej formie. Pierwszym krokiem w stronę takiego sojuszu była niedawna wspólna deklaracja ideowa. W czasie tego panelu będzie starali się odpowiedzieć na pytania: Jakie powinniśmy podjąć kolejne działania? Na czym polegają trudności w budowie takiego sojuszu? W czym się zgadzamy, w czym różnimy? Na jakich zasadach chcielibyśmy oprzeć współpracę europejską? Jak zmienić układ sił politycznych w UE?
Moderator: Zdzisław Krasnodębski, Europoseł, Wiceprzewodniczący Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) Parlamentu Europejskiego
Nicolas Bay, Wiceprzewodniczący Grupy Tożsamość i Demokracja, Parlament Europejski, Francja
Jorge Buxadé Villalba, Poseł do Parlamentu Europejskiego, Hiszpania
Francesco Giubilei, Założyciel Ruchu Nazione Futura, Włochy
Ján Figeľ, Rada Zarządzająca Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, Słowacja
David Engels, Główny Analityk Instytutu Zachodniego, Belgia
16:50 – 18:10 – SESJA PLENARNA FORUM EKONOMICZNEGO
18:20 – 19:20
Cyfrowa Europa Karpat. Bezpieczeństwo i gospodarczy skok, czyli po co nam nowe technologie?
Dlaczego nie da się mówić o bezpieczeństwie państw bez uwzględnienia cyfrowych rozwiązań, o przełożeniu nowych technologii na tradycyjne i innowacyjne branże gospodarki, a także o czwartej rewolucji przemysłowej.
Moderator: Andrzej Zybertowicz, Doradca Prezydenta RP
Paneliści:
Reinis Znotiņš, Przewodniczący Podkomisji Informatyki i Innowacyjnej Przedsiębiorczości Komisji Zrównoważonego Rozwoju, Łotwa
Robert Gontarz, Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii Sejmu RP
Krzysztof Gawkowski, Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii Sejmu RP
Aleksandra Przegalińska, Prorektor Akademii Leona Koźmińskiego, Polska
Vadim Melnyk, Dyrektor Generalny (CEO) Dronehub, Ukraina
Jacek Bartosiak, prawnik, publicysta zajmujący się geopolityką i strategią, Polska
Pavel Popescu, poseł Izby Deputowanych Rumunii
9 września, czwartek
9:15 – 10:35 – SESJA PLENARNA FORUM EKONOMICZNEGO
10:45 – 12:00
Prezentacja Zielonego Ładu dla Europy Środkowej
Neutralność klimatyczna jest sporym wyzwaniem dla gospodarek do tej pory opierających się na węglu. W Europie toczy się dyskusja nad Zielonym Ładem, związaną z nim skuteczną i korzystną transformacją energetyczną oraz jej wpływem na produkcję rolną, a także nad strategią bioróżnorodności i gospodarką leśną. Przywódcy państw V4 muszą poradzić sobie z efektywnym wdrożeniem zrównoważonego rozwoju, odpowiednim dla rozwoju regionu. Które rozwiązania są najskuteczniejsze dla państw Europy Środkowej?
Moderator: Bogdan Rzońca, Poseł Parlamentu Europejskiego
Paneliści:
Janusz Wojciechowski, Komisarz ds. Rolnictwa UE
Grzegorz Puda, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polska
Robert Telus, Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polska
Jarosław Sachajko, Zastępca Przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polska
Teresa Pamuła, Poseł na Sejm,Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polska
Waldemar Buda, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej
12:10 – 13:10
Plan Odbudowy dla Europy. Krajowy Plan Odbudowy. Strategia Karpacka.
Moderator: Jerzy Kwieciński, Wiceprezes Zarządu Banku Pekao S.A
Konrad Szymański, Minister do spraw Unii Europejskiej, Polska
Małgorzata Jarosińska-Jedynak, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i polityki regionalnej
Piotr Arak, Dyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego
Jan Hudacky, Konsul Honorowy RP w Preszowie, b. Deputowany Rady Narodowej, Słowacja
Teresa Czerwińska, wiceprezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego
Peter Kremský, Przewodniczący Komisji Spraw Gospodarczych NR SR
13:20 – 14:20
„Stan i perspektywy partnerstwa Polski i Ukrainy”
– prezentacja raportu opracowanego przez Instytut Nauk o Polityce
i Administracji UMCS, Instytut Europy Środkowej w Lublinie oraz Instytut Stosunków Międzynarodowych KUN im. T. Szewczenki
Analiza ekspercka stosunków między Polską a Ukrainą dokonana przez polsko-ukraiński zespół badawczy na pięciu płaszczyznach: 1) wspólna pamięć historyczna i dziedzictwo kulturowe; 2) stosunki bilateralne i bezpieczeństwo międzynarodowe; 3) współpraca gospodarcza, społeczna i transgraniczna; 4) dyplomacja publiczna i komunikowanie strategiczne w obu państwach; 5) relacje Polska – Ukraina a stosunki międzynarodowe w Europie Środkowej i Wschodniej.
Moderator: Waldemar Paruch, Kierownik Katedry Teorii i Metodologii Nauk
o Polityce i Administracji, UMCS, Polska
Paneliści:
Mykoła Kniażycki, Przewodniczący Komisji ds. Kultury i Duchowości, współprzewodniczący Grupy Parlamentarnej ds. Kontaktów Międzyparlamentarnych z Rzecząpospolitą Polską
Paweł Kowal, Zastępca Przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych
Marek Pietraś, Profesor, Dyrektor Instytutu Nauk o Polityce i Administracji UMCS
Beata Surmacz prof. UMCS, Dyrektor Instytutu Europy Środkowej w Lublinie
Walenty Baluk, Profesor, Dyrektor Centrum Europy Wschodniej UMCS –
Hryhoriy Perepelytsya, Profesor, Instytut Stosunków Międzynarodowych KUN im. T. Szewczenki
Mykola Doroshko, Profesor, Instytut Stosunków Międzynarodowych KUN im.
T. Szewczenki
14:30 – 15:30
Nowa polityka klimatyczna w Karpatach – jak skutecznie chronić dziedzictwo przyrodnicze. Potencjał parków narodowych.
Zmiana klimatu stanowi jedno z najbardziej aktualnych wyzwań dla społeczeństw. Jednym z głównych postanowień Unii Europejskiej jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Działania na rzecz klimatu podejmowane są także poprzez państwa członkowskie w postaci swoich strategii klimatycznych. Pytaniem pozostaje, czy są one skuteczne dla osiągnięcia wspólnego europejskiego celu.
Moderator: Dawid Lasek, Wiceprezes Stowarzyszenia Euroregion Karpacki
Paneliści:
Anna Paluch, Poseł na Sejm RP
Michal Kiča, Sekretarz Stanu, Ministerstwo Środowiska Republiki Słowackiej
Sándor Köles, Przewodniczący, Fundacja Karpacka, Węgry
Georgis Zarotiadis, Uniwersytet Ekonomiczny w Salonikach, Prezes Stowarzyszenia Uczelni Ekonomicznych Europy Południowej, Wschodniej i Regionu Morza Czarnego, Grecja
Patrycja Adamska, Koordynator Projektu Karpaty Łączą, Tradycyjne Pasterstwo
Ryszard Prędki, Dyrektor Bieszczadzkiego Parku Narodowego
Andrzej Raj, Dyrektor Karkonoskiego Parku
15:40 -16:40
Europa Środkowa – dziedzictwo, ludzie i przyszłość
Europa Środkowa jest regionem, w którym przez wieki rodzili się wielcy ludzie, powstawały wielkie dzieła kultury i nauki. Jakie wartości przekażemy kolejnym pokoleniom? Jak realizować maksymę, która charakteryzuje europejskie centrum – maksimum różnorodności na minimum terytorium? Czy wspólne doświadczenia historyczne nas łączą czy dzielą? Jak dziś rozumieć ideę „równi z równymi, wolni z wolnymi”?
Moderator: Matyas Zrno, Redaktor naczelny portalu Konzervativní noviny
Paneliści:
Włodzimierz Bernacki, Senator RP, Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. monitorowania wdrażania reformy szkolnictwa wyższego i nauki, Polska
Piotr Babinetz, Przewodniczący Komisji Kultury i Środków Przekazu Sejmu RP
Bartłomiej Zdaniuk, Ambasador RP w Mołdawii
Pavol Macala, Stowarzyszenie Naukowe Personalizm, Słowacja
Janusz Kapusta, Rysownik, malarz, scenograf, wynalazca jedenastościennej bryły K-DRON, Polska
Markijan Malsky Uniwersytet Lwowski, b. Ambasador Ukrainy w RP
Jan Malicki, DyrektorStudium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Polska
Igor Cependa, Rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego, Ukraina
