Partnerstwo Wschodnie – część polityki sąsiedztwa Unii Europejskiej, skierowana ku sześciu państwom położonym na wschód od jej granic – jest inicjatywą zapoczątkowaną w latach 2008-2009 przez zgodną współpracę dyplomacji polskiej i szwedzkiej, ze wsparciem czeskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Jest ono rozwijane przez kolejne rządy Rzeczypospolitej Polskiej bez względu na ich barwę polityczną. Dzieje się tak od 12 lat, w trzeciej już z kolei kadencji parlamentarnej. Partnerstwo Wschodnie jest bowiem ważnym narzędziem polskiej polityki zagranicznej, realizowanej w tym wypadku w oparciu o instrumentarium Unii Europejskiej i jako takie cieszy się ponadpartyjnym poparciem dominującej części polskiej sceny politycznej.
Komisja Spraw Zagranicznych Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z uznaniem odnotowuje dotychczasowe osiągnięcia Partnerstwa Wschodniego, w postaci układów stowarzyszeniowych wraz z umowami o pogłębionej i kompleksowej strefie wolnego handlu między Unią Europejską a Gruzją, Mołdawią i Ukrainą – trzema z sześciu państw partnerskich, objętych rzeczoną inicjatywą. Podobne znaczenie mają umowy o ruchu bezwizowym między Unią a trzema wymienionymi państwami, wzmacniające kontakty międzyludzkie i współpracę społeczeństw obywatelskich.
Komisja z troską obserwuje stan stosunków między Unią Europejską a pozostałymi trzema państwami partnerskimi. Ma nadzieję na pokojowe rozwiązanie konfliktu między Armenią i Azerbejdżanem. Potępia użycie przez dyktatora rządzącego na Białorusi imigrantów do wywoływania konfliktu na granicach Polski, Litwy i Łotwy, a zatem na wschodnich granicach Unii Europejskiej i NATO.
Z najwyższym niepokojem śledzi też wojskową aktywność Rosji wokół granic Ukrainy i na nielegalnie anektowanym Krymie, grożącą eskalacją konfliktu zbrojnego od 2014 r. tlącego się we wschodnich regionach tego państwa, będącego ofiarą rosyjskiej agresji. Nadzieję budzi wejście w tym roku w życie Umowy o Kompleksowym i Rozszerzonym Partnerstwie Unia Europejska – Armenia (CEPA), która stanowi podstawę do dalszego rozwoju relacji Armenii zarówno z Unią Europejską, jak i jej poszczególnymi państwami członkowskimi.
W zaistniałej sytuacji Komisja, opowiadając się za potrzebą utrzymania jedności Partnerstwa Wschodniego, rekomenduje rządowi udzielenie wsparcia dyplomatycznego inicjatywie Stowarzyszonego Trio (S3), powołanej w maju bieżącego roku przez Ukrainę, Mołdawie i Gruzję, dla zintensyfikowania dalszego zacieśniania ich związków z Unią Europejską. Komisja opowiada się też m.in. za ustanowieniem dialogu strukturalnego między Stowarzyszonym Trio a Grupą Wyszehradzką w formule S3+V4 oraz między Polską, Litwą i Rumunią (jako państwami członkowskimi Unii Europejskiej szczególnie zainteresowanymi zbliżeniem Ukrainy, Mołdawii i Gruzji do Unii) a S3, jak też między S3 a Inicjatywą Trójmorza i zainspirowaniem prezydencji czeskiej w Unii Europejskiej do ustanowienia takiegoż dialogu między S3 a Unią Europejską.
Komisja deklaruje przy tym wsparcie wysiłków podejmowanych z zamiarem wzmocnienia Partnerstwa Wschodniego, a także – stosownie do woli i poczynań samych zainteresowanych – zacieśniania więzi objętych nim państw partnerskich
z Unią Europejską.
Stoimy na stanowisku, iż mająca swe umocowanie w artykule 49 Traktatu o Unii Europejskiej zasada otwartych drzwi do członkostwa w Unii, dla państw, które sobie tego życzą i które spełniają warunki członkostwa, pozostaje prawem fundamentalnym Unii Europejskiej i w pełni stosuje się do państw objętych Partnerstwem Wschodnim, w tym do Stowarzyszonego Trio. Zasada ta powinna znaleźć wyraz w konkretnych działaniach na drodze do rozpoczęcia procesu akcesyjnego.
