29 marca br. odbyło się spotkanie przewodniczących Komisji Spraw Zagranicznych parlamentów państw Grupy Wyszehradzkiej oraz Bałtyckiej Trójki, podczas którego omówiono aktualny stan epidemiczny w regionie, współpracę w ramach Inicjatywy Trójmorza, a także sytuację społeczno-polityczną na Białorusi.

W trakcie sesji poświęconej COVID-19 Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Marek Kuchciński poinformował, że podczas pierwszej fali pandemii Polska znalazła się w stosunkowo dobrej sytuacji, podczas gdy druga fala okazała się groźniejsza dla kraju. Dodał, że ze względu na notowane obecnie rekordowe wskaźniki infekcji, polski rząd został zmuszony do wprowadzenia restrykcyjnych zasad bezpieczeństwa. Przewodniczący Kuchciński poinformował, że w Polsce szczepienia rozpoczęły się w grudniu ubiegłego roku oraz że aktywnych jest ponad 5000 punktów szczepień, w których wykorzystywane są trzy rodzaje szczepionek: AstraZeneca, Pfizer i Moderna. Podkreślił również, jak ważne jest przeciwdziałanie dezinformacji na temat szczepionek oraz wzmocnienie współpracy w zakresie medycznych środków zwalczania pandemii.

Przewodniczący Marek Kuchciński zwrócił uwagę na dwa ważne elementy współpracy regionalnej oparte na solidarności. Po pierwsze, przypomniał o istnieniu wirtualnego Centrum Informacji Grupy Wyszehradzkiej ds. COVID-19. Po drugie, podkreślił jak ważne są wspólne działania bezpośrednio nakierowane na zwalczanie pandemii – przyjmowanie pacjentów chorych na COVID-19 z innych krajów – zaznaczając, że obecnie w polskich placówkach przebywają pacjenci ze Słowacji oraz Czech.

Przewodniczący Kuchciński zachęcił swoich partnerów do wypracowania wspólnego stanowiska na forum UE wobec kwestii skutków zakazu pomocy publicznej dla przedsiębiorców. Ta sytuacja złożyła na barki naszych rządów obowiązek pomocy przedsiębiorstwom zagrożonym bankructwem wobec administracyjnego zakazu ich normalnej działalności (…) Teraz ponad 50% dotacji z budżetu państwowego dla firm prywatnych w skali całej UE to dotacje niemieckie dla firm niemieckich, 18% francuskie dla francuskich, po kilka procent włoskie i holenderskie, pozostałe kraje zaś plasują się poniżej 1%. Żadne z państw V4 + B3 nie jest w stanie konkurować na dotacje z budżetem niemieckim czy francuskim – podkreślił w wystąpieniu.

Przewodniczący Marek Kuchciński zachęcił swoich partnerów do wspólnego przeciwdziałania pozbawiania parlamentów narodowych kolejnych kompetencji poprzez pozatraktatowe przekazywanie ich instytucjom UE pod pretekstem konieczności koordynacji walki z pandemią.

Podczas drugiej części spotkania poświęconej Inicjatywie Trójmorza (IT) i sytuacji na Białorusi, Przewodniczący Marek Kuchciński przypomniał że 18 listopada 2020 r. Izba Reprezentantów Kongresu USA jednomyślnie i ponadpartyjnie przyjęła uchwałę popierającą Inicjatywę Trójmorza i zaapelowała o rozszerzenie związanej z nim współpracy o Ukrainę, Mołdawię i Bałkany Zachodnie. W związku z tym Przewodniczący SZA zaproponował, aby parlamenty państw wyszehradzkich i bałtyckich zainicjowały i przeprowadziły jednobrzmiącą uchwałę parlamentów wszystkich państw IT podczas następnego szczytu tejże inicjatywy który odbędzie się na przełomie czerwca i lipca 2021r.

Jako jeden z przykładów inwestycji w ramach Trójmorza Przewodniczący Marek Kuchciński wskazał autostradę Via Carpatia. Parlamenty państw Grupy Wyszehradzkiej i państw bałtyckich powinny inspirować swe rządy w kierunku dopełnienia projektu (…) Dla V4 szczególnie istotne jest wykonanie tego odcinka Via Carpatia, który wiedzie przez Słowację, bez którego połączenie części północnej – polsko-bałtyckiej tej trasy z południową – węgiersko-rumuńsko-bułgarsko-grecką będzie niemożliwe” – powiedział.

Podczas dyskusji poruszono również kwestię sprawności sieci transportowo-komunikacyjnej i zarządzania wymianą dóbr i usług. Wzorując się na idei Cyfrowej Autostrady Bałtyckiej należałoby rozważyć zbudowanie północno-południowej Transkarpackiej Autostrady Cyfrowej. Infrastruktura cyfrowa powinna nas łączyć – zaznaczył Przewodniczący Marek Kuchciński.

Kolejnym omówionym tematem była sytuacja mniejszości polskiej i środowisk demokratycznych, które od dłuższego czasu padają ofiarą prześladowań ze strony reżimu Łukaszenki na Białorusi. Wszyscy mówcy potwierdzili swoje poparcie dla bardziej zdecydowanych reakcji na łamanie podstawowych praw i wolności obywatelskich oraz chęć pomocy dla niezależnych środowisk białoruskich. Stanowczo potępione zostały szykany skierowane do mniejszości polskiej. W kontekście współpracy regionalnej w obliczu wschodnich sił destabilizacyjnych podjęty został temat gazociągu Nord Stream 2. Został on uznany za projekt sabotujący wysiłki państw Trójmorza zmierzające do uwolnienia wschodniej flanki UE od zależności od rosyjskiego gazu.

Podczas podsumowania spotkania, uczestnicy uznali za zasadne wystosowanie pisma do Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych w związku z przyjętą przez Izbę w listopadzie ubiegłego roku rezolucji popierającej inicjatywę Trójmorza zmierzającej do zbudowania nowoczesnej infrastruktury w Europie Środkowej. Zaproponowano, aby zaprosić przedstawicieli USA do kolejnego spotkania w ramach Trójmorza w celu wzmocnienia amerykańskiego zaangażowania w tę inicjatywę.

SM

fot. Anna Strzyżak/Kancelaria Sejmu