Unikatowe zbiory z I Rzeczypospolitej dotyczące Sejmu i sejmików szlacheckich, dokumenty z czasów Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, nieprezentowane wcześniej eksponaty ilustrujące prace Sejmu XX-lecia międzywojennego, a także obiekty z okresu PRL i III Rzeczypospolitej – to wszystko znajdzie się w nowym Muzeum Sejmu Polskiego. – Projekt jest jedną z inicjatyw związanych z obchodami setnej rocznicy odzyskania niepodległości – mówi Marszałek Sejmu Marek Kuchciński.
Muzeum Sejmu Polskiego przedstawi parlamentaryzm jako jeden z kluczowych elementów tradycji Narodu i Państwa Polskiego. Ukazana zostanie trwałość zwyczajów sejmowych i demokratycznych rozwiązań. Główną ideą nowej placówki będzie edukacja oraz popularyzacja postawy obywatelskiej, patriotycznej i propaństwowej. Muzeum zajmie się też gromadzeniem i konserwacją eksponatów, a wśród jego zadań znajdzie się również prowadzenie prac naukowych nad dziejami Sejmu i w szerszym kontekście polskiego parlamentaryzmu.
Zgodnie z planami w Muzeum miałoby znaleźć się kilka tysięcy unikalnych eksponatów, nie tylko już zebranych m.in. w Wydziale Muzealiów Biblioteki Sejmowej (jednostki od trzech dekad gromadzącej parlamentarne artefakty), ale także archiwaliów, których selekcjonowaniem zajmie się specjalny zespół historyków powołany wkrótce przez Kancelarię Sejmu. – Będziemy starali się też zachęcić wszystkich Polaków do poszukiwania i dzielenia się z nami swoimi znaleziskami związanymi z Sejmem. Setna rocznica odzyskania niepodległości to wyjątkowy moment w naszej historii. Chcemy jak najszerszego zaangażowania w to wydarzenie. A przeszukując domowe archiwa i zakamarki, nierzadko można trafić na prawdziwe skarby – podkreśla Marszałek Kuchciński.
Muzeum będzie opisywać historię polskiego parlamentaryzmu od czasów najdawniejszych do dzisiaj. Zasadniczy nacisk w narracji ekspozycyjnej zostanie położony na dzieje instytucji oraz losy wybitnych postaci związanych z Sejmem. Muzeum scharakteryzuje genezę Sejmu od czasów zgromadzeń protoparlamentarnych, wieców słowiańskich, zgromadzeń możnych i rycerstwa, miejsca prac Sejmu, znaczenie sejmików szlacheckich, sposób zwoływania oraz obradowania Sejmu walnego. Przedstawione będą także pomniki prawa polskiego, stanowiące dorobek prac Sejmu – z Aktem Unii Lubelskiej i Konstytucją 3 Maja na czele.
Okres rozbiorowy zobrazowany zostanie jako czas, w którym w doktrynie politycznej utrwala się przekonanie o niezbędności suwerennego Sejmu, jako instytucji gwarantującej kształtowanie kultury obywatelskiej w przyszłej niepodległej Polsce. Zilustrowane zostaną dzieje Sejmu Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego, a także udział Polaków w pracach parlamentów państw zaborczych.
Muzeum Sejmu Polskiego przedstawi też znaczenie Sejmu i Senatu II Rzeczypospolitej, jako platformy procesów integracyjnych ówczesnego społeczeństwa oraz krystalizacji sfery publicznej. Szczególna uwaga poświęcona zostanie Sejmowi Ustawodawczemu, którego spuścizna stworzyła filary ustrojowe nowoczesnej demokracji.
Sejm w okresie pierwszych lat powojennych i PRL to z kolei fasadowość przecząca zasadzie suwerenności narodu, niepodległości państwa i demokracji. Muzeum skupi się na prezentowaniu takich momentów z czasów komunistycznej dyktatury, które pokażą determinację opozycji politycznej w walce o niepodległość i przestrzeganie praw oraz swobód obywatelskich. Uwzględnione zostaną także instytucje quasiparlamentarne funkcjonujące na emigracji, jako że to tam została przechowana tradycja polskiego parlamentaryzmu.
Muzeum przedstawi Sejm III Rzeczypospolitej, który – mimo uchybień i wyzwań związanych z przebiegiem transformacji ustrojowej – potrafił stworzyć zarys programu odbudowy wolnej i suwerennej Ojczyzny. Muzeum Sejmu Polskiego zilustruje trudną i skomplikowaną, ale zakończoną sukcesem drogę odwrotu od państwa totalitarnego i powrotu do Rzeczypospolitej, w której Naród sprawuje władzę w suwerennym i niezależnym państwie za pomocą demokratycznych procedur.
Muzeum Sejmu Polskiego będzie miejscem nowoczesnym, które w sposób atrakcyjny wykorzysta cyfrowe reprodukcje i interaktywne nośniki ekspozycyjne. Za pomocą połączenia klasycznych sposobów prezentacji źródeł historycznych oraz nowatorskich technik audiowizualnych, zwiedzający stanie się świadkiem materializacji zjawisk i procesów z dziejów Sejmu. – Muzeum będzie pokazywać Polskę jako jedną z ojczyzn parlamentaryzmu na kontynencie europejskim, w pewnym okresie znacznie wyprzedzającym w tym względzie inne państwa Europy – mówi Marek Kuchciński. Poprzez Muzeum pragniemy utrwalać w zwiedzających przekonanie, że Sejm jest instytucją z natury swej nierozłącznie związaną z przeszłością, teraźniejszością i przyszłością Narodu i Państwa Polskiego.
