Z okazji 30-lecia powstania Grupy Wyszehradzkiej przedstawiciele komisji spraw zagranicznych parlamentów państw Grupy Wyszehradzkiej (V4) uznają, że w minionych dekadach ten format współpracy dobrze przysłużył się interesom naszych narodów, będąc dla nich wehikułem wychodzenia spod dominacji sowieckiej, wejścia w skład NATO i Unii Europejskiej oraz budowania w ich ramach własnej pozycji międzynarodowej, a także wyrazem ich środkowoeuropejskiej tożsamości oraz instrumentem promocji wspólnych interesów. Wychodząc z przeświadczenia, że jesteśmy silni, kiedy jesteśmy solidarni, deklarujemy potrzebę kontynuowania w przyszłości tego modelu współdziałania – także na szczeblu komisji parlamentarnych.

Stan współpracy w Grupie Wyszehradzkiej, podsumowanie polskiej prezydencji
i wyzwania na przyszłość

1. Z uznaniem przyjmujemy fakt, że Grupa Wyszehradzka przeżywa od roku 2015 okres konsolidacji, uwidocznionej w solidarniej postawie jej państw wobec: wyzwań niesionych przez nielegalną imigrację do Unii Europejskiej; procesu powoływania najwyższych urzędników UE po wyborach do Parlamentu Europejskiego w roku 2019; a w ostatnich tygodniach także w obliczu nasilenia się wrogich aktywności wobec państw V4 przez państwa trzecie.
2. Stanowczo potępiamy wszelkie akty terroru. Wyrażamy swoją solidarność z Republiką Czeską w związku z wysadzeniem składów amunicji w Vrbeticach na terytorium Republiki Czeskiej. Potępiamy zmuszenie do lądowania w Mińsku samolotu pasażerskiego celem aresztowania znajdującego się na jego pokładzie działacza białoruskiej opozycji Romana Protasiewicza oraz próbę morderstwa Aleksieja Nawalnego. Potępiamy użycie jakiejkolwiek broni chemicznej, a zwłaszcza próby jej zastosowania wymierzone przeciwko życiu ludzi.
3. Wyrażamy naszą solidarność z Narodem Białoruskim oraz apelujemy o przeprowadzenie wolnych i sprawiedliwych wyborów prezydenckich na Białorusi, uwolnienie wszystkich więźniów politycznych, w tym dziennikarzy i przedstawicieli mniejszości narodowych oraz pociągnięcie do odpowiedzialności osób odpowiedzialnych za przypadki łamania praw człowieka.
4. Dla wyrażenia naszej solidarności z Narodem Białoruskim jako współtwórcą kultury Europy Środkowej zachęcamy do ogłoszenia przez każde z państw Grupy Wyszehradzkiej roku 2022 rokiem Franciszka Skoryny, doktora nauk wyzwolonych, człowieka renesansu, tworzącego swe dzieła w Połocku, Wilnie, Krakowie i Pradze. Zachęcamy również, by w kolejnych latach wspólnie proponować honorowanie w ten sposób kolejnych postaci historycznych, które wniosły znaczący wkład w rozwój kultury i wspólnego dziedzictwa państw Europy Środkowej.
5. Wyrażamy nasze wsparcie dla przedstawicieli rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego w ich odważnym zaangażowaniu w walkę o wolną i demokratyczną Rosję.
6. Podtrzymujemy nasz sprzeciw wobec budowy Nord Stream 2 jako przedsięwzięcia sprzecznego z interesem bezpieczeństwa Unii Europejskiej i naszego regionu, otwierającej drogę dla szantażu energetycznego i politycznej korupcji.
7. Uznajemy współpracę w ramach Grupy Wyszehradzkiej za kluczową w odpowiedzi na wyzwanie, które stanowi dla naszych obywateli pandemia koronawirusa, tak w zakresie jej skutków dla zdrowia publicznego, jak i konsekwencji ekonomicznych.
8. Konstatując z zadowoleniem fakt, iż Grupa Wyszehradzka jest największym w Europie partnerem handlowym największej gospodarki europejskiej – gospodarki niemieckiej, podkreślamy konieczność podjęcia działań, które uczynią nasz handel i nasze rynki porównywalnie silnymi dla siebie nawzajem. Zadaniu temu przysłuży się rozwój współpracy w ramach Inicjatywy Trójmorza w dziedzinie cyfryzacji, infrastruktury energetycznej oraz transportowo-komunikacyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem Via Carpatia, której jak najszybsze ukończenie przełamałoby komunikacyjną barierę Karpat.
9. Apelujemy o większą współpracę między państwami członkowskimi Grupy Wyszehradzkiej w sprawie opracowywania i wspierania inicjatyw w zakresie dostosowania regionalnej infrastruktury energetycznej, sprawiedliwej transformacji energetycznej z paliw kopalnych w kierunku czystej energii. Zachęcamy także do wspierania różnych form ochrony obszarów cennych przyrodniczo, zwiększania zdolności retencji wód naturalnych, prowadzenia wspólnych programów badawczych dotyczących wpływu zmian klimatu na różnorodność biologiczną regionu, a także poszukiwania czystych i zrównoważonych źródeł energii oraz technologii jej magazynowania.
10. Wspieramy wykorzystywanie nowoczesnych form komunikacji elektronicznej, dla tworzenia i ulepszania platform współpracy oraz bieżącej wymiany informacji i opinii pomiędzy parlamentarzystami państw Grupy Wyszehradzkiej.

Grupa Wyszehradzka wobec dyskusji o przyszłości Europy
i związanych z nią kwestii polityki zagranicznej

1. Mająca trwać do czerwca 2022 r. Konferencja na temat przyszłości Europy stanowi znakomitą okazję do niezbędnej refleksji nad samą Unią Europejską. Powinna ona uwzględniać potrzebę wzmocnienia legitymacji demokratycznej UE. Należy tez dołożyć wszelkich starań, by w dyskusji nad przyszłością Europy nie był pomijany głos społeczeństw państw aspirujących do członkostwa w UE lub ściśle z nią współpracujących, w tym państw Bałkanów Zachodnich i Partnerstwa Wschodniego. Jesteśmy przekonani, że obie części naszego kontynentu, kiedyś oddzielone „żelazną kurtyną” stanowią dziś jedność i świadczą o sile Europy, która tkwi w różnorodności.
2. Wyrażamy nasze nieustające poparcie dla polityki Partnerstwa Wschodniego
   i podkreślamy jego strategiczne znaczenie w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa,
   a także dla procesu integracji europejskiej państw Bałkanów Zachodnich.
3. Z zadowoleniem witamy powołanie przez Ukrainę, Mołdawię i Gruzję – trzy stowarzyszone z Unią Europejską i zaawansowane w procesie reform państwa Partnerstwa Wschodniego, Associated Trio – forum ich ściślejszej integracji. Deklarujemy wolę podjęcia dialogu z tym forum w formule Wyszehrad Plus.
4. Zważywszy na liczną rzeszę obywateli państw Partnerstwa Wschodniego i Bałkanów Zachodnich żyjących i pracujących w Unii Europejskiej, często w oddaleniu od pozostawionych w ojczyźnie rodzin, wzywamy do włączenia tych państw do systemu unijnego roamingu telefonicznego.
5. Pozostajemy silnie zaangażowanie oraz przekonanie, że proces rozszerzenia Unii Europejskiej na Bałkany Zachodnie powinien przyspieszyć, oraz że powinien mu być nadany nowy impet, podtrzymujący i wzmacniający wiarę i zaufanie do UE, oraz wiarygodność całego procesu rozszerzenia, z punktu widzenia regionu bałkańskiego.

• Biorąc pod uwagę tragiczny bilans ubiegłorocznej konfrontacji zbrojnej pomiędzy Armenią i Azerbejdżanem oraz utrzymujące się napięcia w relacjach obu państw, popieramy apele społeczności międzynarodowej o wypracowanie trwałego i całościowego porozumienia pokojowego, mającego na celu stabilizację w regionie i przyszłe pojednanie. Podkreślamy pełne poparcie dla aktywności Grupy Mińskiej OBWE oraz zaangażowania osobistego przedstawiciela Przewodnictwa OBWE.
• Dziękujemy Wszystkim aktywnie zaangażowanym na przestrzeni ostatnich 30 lat
  w działalność Grupy Wyszehradzkiej – widomego znaku, że jesteśmy sami w stanie zorganizować się w tej tak doświadczonej przez historię części Europy w sposób, który dla wielu innych państw wciąż pozostaje marzeniem.

Wideokonferencji komisji spraw zagranicznych

Izby Poselskiej i Senatu Czech, Zgromadzenia Narodowego Węgier,

Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Rady Narodowej Republiki Słowackiej

8 czerwca 2021 r.