W dniach 18-19 maja Stary Sącz stał się miejscem debaty o relacjach polsko-węgierskich, dotychczasowej współpracy obu krajów i sposobach jej ożywienia przez pryzmat uwarunkowań geopolitycznych. Tematami przewodnimi wydarzenia były wspólne działania w obszarze gospodarki, polityki zagranicznej, kultury, bezpieczeństwa oraz polityki społecznej.

W Centrum Kultury i Sztuki im. Ady Sari oraz w Urzędzie Miasta i Gminy w Starym Sączu pojawiły się ważne postaci polskiej i węgierskiej polityki i biznesu, dyplomaci, przedstawiciele władz lokalnych, organizacji pozarządowych oraz eksperci z międzynarodowych ośrodków naukowych, analitycznych i think tanków. Przybyło ok. 250 uczestników z Polski, Węgier i innych państw regionu.

W trakcie Forum odbyło się 10 paneli dyskusyjnych i warsztaty tematyczne. Punktem kulminacyjnym wydarzenia była sesja plenarna „W trosce o poprawę jakości życia w Europie Środkowej. Podstawy budowy państwa dobrobytu” z udziałem marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego i przewodniczącego Komisji ds. Europejskich węgierskiego Zgromadzenia Narodowego Richárda Hörcsika. Marszałek Sejmu podkreślił, że dla naszej cywilizacji najważniejszy jest system budowany na chrześcijaństwie. – Zwracam uwagę na obszar aksjologiczny – pojęcie wolności. 30 lat temu walczyliśmy o nią i wywalczyliśmy ją. Bez wolności, również duchowej, nie możemy mówić o pewnej formie dobrobytu. Rynek bez duszy to nie tylko gra, kto ile ma zarobić – powiedział Marek Kuchciński.

Z kolei przewodniczący Hörcsik zaakcentował – nawiązując do słów premiera Węgier Viktora Orbána – że rejon wyszehradzkiej czwórki jest nie do pominięcia w procesie zmian i rozwoju Unii Europejskiej. –  Przyszłością Europy jest Europa Środkowa. Warto przypomnieć słowa ojca założyciela Unii, Roberta Schumana, który powiedział, że albo Europa będzie chrześcijańska albo żadna – podkreślił węgierski polityk.

Stary Sącz, czyli miasto gospodarz I Forum, nie zostało wybrane przypadkowo. Patronką miasta jest córka króla Węgier – św. Kinga, „matka” relacji polsko-węgierskich trwających blisko tysiąc lat. – To miejsce, gdzie historia relacji obu państw jest bardzo mocno odczuwalna i daje szansę, aby czerpać z tego co w naszej historii było najlepsze – ocenił przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego w Krynicy Zygmunt Berdychowski, współorganizator Forum.

Podczas pierwszego dnia Forum podczas uroczystej gali uhonorowano wybitne osoby i instytucje z Polski i Węgier, które przyczyniły się do krzewienia wspólnych wartości w Europie i na świecie, a także wpłynęły na rozwój współpracy oraz porozumienia pomiędzy oboma narodami. Nagrodę za zaangażowanie w wielkie przedsięwzięcie: Europa Karpat i działania na rzecz transgranicznej inwestycji Via Carpatia otrzymał marszałek Sejmu Marek Kuchciński. – Warto współpracować z Węgrami, bo jednym z korzeni naszych dziejów parlamentaryzmu jest złota bulla węgierska z 1267 r. Przyznano w niej przywileje szlachcie węgierskiej i później nasza szlachta zaczęła ich wymagać od króla Ludwika Węgierskiego, co miało miejsce w Koszycach kilkadziesiąt lat później. Stworzyliśmy następnie Rzeczpospolitą parlamentarną i dzieje parlamentaryzmu, o których Jan Paweł II mówił: “od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej”. To wyróżnienie całego zespołu, który od wielu lat pracuje dla Europy Karpat – mówił Marszałek Sejmu.

Nagrodzona została również Konsul Generalna Węgier Adrienne Körmendy za całokształt pracy w zacieśnianie relacji polsko-węgierskich. Osobne nagrody „Regio Tandem” otrzymali przedstawiciele miast i gmin, którzy w szczególny sposób współpracują ze swoimi węgierskimi i polskimi odpowiednikami przyczyniając się w ten sposób do wzmocnienia relacji pomiędzy Polską i Węgrami. Wyróżniono prezydenta m. Krosna Piotra Przytockiego oraz Ferenca Ruzsicsa burmistrza m. Keszthely. To właśnie w tych miastach zostały przeprowadzone najlepsze projekty współpracy partnerskiej.

W programie Forum była również mowa o współpracy parlamentarnej Polski i Węgier. Jak ocenił marszałek Kuchciński jej fundamenty zostały odnowione. – Jesteśmy od 15 lat w UE, ale współpraca polsko-węgierska rozkręciła się dopiero przed czterema laty. Grupa Wyszehradzka działała, ale nie było tego efektu. Mówiliśmy od wielu lat o potrzebie budowania komunikacji Północ-Południe w Europie Środkowej, a nie tylko Wschód-Zachód. To jest do nadrobienia. Chcemy, żeby wszyscy Polacy korzystali z dóbr wspólnych Unii Europejskiej z takich, z jakich korzystają inni.

Obok paneli dyskusyjnych dot. m.in.: inwestycji w naukę, edukację i infrastrukturę, politycznej wspólnoty interesów Warszawy i Budapesztu, sposobów ochrony wspólnego dziedzictwa przyrodniczego Karpat, korzyści ze współpracy międzynarodowej miast i gmin, wymiany doświadczeń w zakresie inwestycji bezpośrednich i pośrednich w regionach, odbyły się także warsztaty tematyczne, których celem było pozyskanie wiedzy o silnych i słabych stronach prowadzonych inicjatyw w ramach miast partnerskich polsko-węgierskich. Muzycznym deserem pierwszego dnia Forum był występ artystyczny zespołu Embassy Folk.

Drugi dzień Forum upłynął uczestnikom pod znakiem debat dotyczących m.in. wzajemnego poznania się poprzez kulturę, wymiany doświadczeń o inwestycjach w regionach, sposobów skutecznej promocji turystyki, z udziałem gościa specjalnego Tomasza Sakiewicza, oraz współpracy obu krajów w zakresie innowacji.

Tego dnia Marszałek Sejmu złożył wizytę w Limanowej na największym w okolicy Cmentarzu Wojennym nr 368 na Jabłońcu, na którym pochowano uczestników walk o ufortyfikowane przez Rosjan wzgórze, m.in. węgierskiego pułkownika, dowódcę huzarów Othmara Muhra. Tam też stoi neorenesansowa kaplica-mauzoleum jego imienia i upamiętniający go pomnik, pod którym Marszałek Sejmu złożył kwiaty. Następnie odbyła się Msza święta przy ołtarzu papieskim w Starym Sączu oraz koncert zespołu Jozsef Terek and Friends.

I Forum Polska-Węgry jest odpowiedzią na zapotrzebowanie w zakresie tworzenia przestrzeni spotkania międzynarodowego środowiska liderów państw regionu, których celem jest intensyfikacja inwestycji, przyciąganie biznesu, a także wspieranie działalności badawczo-naukowej i wymiany kulturowej w Europie Środkowej.

CIS

fot. Łukasz Błasikiewicz