W sobotę, 27 listopada, w Węgierskiej Górce (woj. śląskie) odbyła się 31. edycja konferencji „Europa Karpat”. W spotkaniu wzięli politycy, naukowcy, eksperci i samorządowcy z krajów regionu karpackiego, w tym z Polski, Słowacji i Czech. Uczestnicy konferencji rozmawiali m.in. o kierunkach rozwoju regionu Karpat, możliwościach wspólnych projektów inwestycyjnych. Podjęto również tematy współpracy transgranicznej, Konwencji Karpackiej, integracji potencjału krajów regionu Karpat. Gospodarzem spotkania był przewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych, były marszałek Sejmu, Marek Kuchciński.

Rozwój obszaru Karpat – ustawa górska

W I panelu prelegenci dyskutowali o specyfice gór, problemach samorządów w realizacji różnych inwestycji w obszarach górskich. – W ostatnich latach bardzo zrobiona bardzo dużo, by w bardziej zrównoważony sposób rozwijały się różne tereny Polski. Niestety następuje bardzo duża depopulacja na obszarach górskich. Musimy przygotować odpowiednie regulacje, dotyczących samorządów, infrastruktury, produkcji rolnej, aby młodzi ludzie chcieli tu zostać – mówiła pos. Teresa Pamuła. – Europa Karpat pokazuje jak można budować dobrą atmosferę począwszy od Rumunii aż po nasze tereny. Możemy pokazywać naszą tradycję, również problemy, ale i rozwiązania, które funkcjonują. Wsparcie rządu jeśli chodzi o tradycję i kulturę jest znaczne. Również środki przeznaczane na samorządy i to widać na terenach górskich. Wspieramy działania związane z turystyką, agroturystyką choćby przez działania wodno-kanalizacyjne – zaznaczył sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed. Z kolei zdaniem Michala Milerskiego z Uniwersytetu Praskiego obszary górskie potrzebują zachowania tradycji. Dyskusję w tym punkcie moderował pos. Kazimierz Matuszny.

Fundusze europejskie w rozwoju Karpat

W II panelu dyskusja prowadzona była wokół aspektów związanych z rozwojem regionu Karpat, środków państwowych i europejskich przeznaczonych na rozwój regionu. – Mamy dziś w Polsce funkcjonujący Program Inwestycji Strategicznych. Jedna transza już została rozdysponowana, ponad 23 mld złotych. W tym roku będzie ogłoszona kolejna. W przyszłym roku dwie lub trzy. Warto zastanowić się czy nie warto w pasie przygranicznym konsultować podjęcia z naszymi partnerami na Słowacji i w Czechach realizacji wspólnych projektów inwestycyjnych – mówił w wystąpieniu inaugurującym panel moderator dyskusji w tym punkcie konferencji przewodniczący KSZ Marek Kuchciński.

Minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda zaznaczył, że jednym z priorytetów działania resortu jest „przywracanie wartości rozwoju regionalnego”. – Cały czas kontynuujemy aktywne działania na rzecz przyjęcia strategii dla makroregionu Karpat. Staramy się o przystąpienie UE do Konwencji Karpackiej oraz o uzyskanie wsparcia wszystkich krajów karpackich dla powołania Strategii Karpackiej. Warto także zwrócić uwagę na możliwości wsparcia z takich instrumentów, jak program horyzontalny „Łącząc Europę” – zaznaczył minister Puda. – Obecnie nasz kraj przewodniczy Konwencji Karpackiej i jednym z celów tej 3-letniej kadencji jest to, aby Komisja Europejska i Unia Europejska przystąpiła do Konwencji – dodał.

– Karpaty mają kilka programów transgranicznych, maja instrument sąsiedztwa Polska – Białoruś – Ukraina oraz jeden program transnacjonalny. Niestety nie mają swojego własnego programu operacyjnego w ścieżce transgranicznej – ubolewał wiceprezes Stowarzyszenia Euroregion Karpacki Dawid Lasek. – Warto poszukiwać rozwiązań oddolnych, budować rozwiązania międzynarodowe oparte na potencjale regionalnym – ocenił.

Peter Madigár przedstawił założenia projektu Szlak Kultury Wołoskiej. – Jest to projekt wyjątkowy. Został sfinansowany z polsko-słowackiego mechanizmu dotacyjnego Interreg Polska – Słowacja. Uczestniczyło w tym projekcie wiele samorządów, a także wiele różnych podmiotów. Chodziło tematykę Kultury Wołoskiej, zjawisko, które w naszej przestrzeni karpackiej, w regionie przygranicznym nas łączy. Były to inwestycje, ale także bardzo wiele projektów i działań, które były ukierunkowane na kulturę, edukację. Ta współpraca transgraniczna ma olbrzymie znaczenie i jest wielka potrzeba kontynuowania tych działań zarówno po stronie słowackiej, jak i polskiej – mówił.

Ruch kobiet Europy Karpat

III panel okazją do rozmów na temat potencjału kobiet w regionie Karpat, rodziny, rozwoju edukacyjnego. W dyskusji uczestniczyły m. in. posłanki na Sejm Teresa Pamuła, Ewa Szymańska i europosłanka Jadwiga Wiśniewska oraz przedstawicielki jednostek samorządu terytorialnego z Jeleśni, Kuryłówki, Tyrawy Wołoskiej. Rozmowę moderowała pos. Teresa Pamuła.

O zaangażowaniu w prace Zespołu Karpackiego, a także drodze zawodowej, rodzinnej i politycznej mówiła pos. Ewa Szymańska. – Wyrosłam w katolicyzmie, religii i tak byłam wychowywana. Uważam, że dzięki temu spełniałam się później jako kobieta, matka, działacz. To trzeba kultywować, a tu na Śląsku, a także na Podkarpaciu kultura i tradycja jest silnie zakorzeniona – podkreśliła.

– Mamy różne role do wypełnienia i różne zadania stoją przed nami. Kiedy przyjrzymy się jak wygląda życie kobiety, która chce łączyć życie zawodowe z rodzinnym, opieką nad rodziną, to jest to absolutnie bardzo trudna sprawa – zaznaczyła Jadwiga Wiśniewska. – Tu, w tym regionie, wszystko jest poukładane. Dzieci mają tradycję, kulturę, religię, honor, ojczyznę wyssaną z mlekiem matki. Tam jest inaczej. Lewicowe trendy są bardzo silne w UE – mówiła europoseł Wiśniewska. 

Z kolei radna Sejmiku Województwa Śląskiego Agnieszka Biegun odniosła się do kwestii wychowania i roli rodziny. – Nie jest to łatwe w dzisiejszych czasach. Nasze dzieci bardzo często chłoną złe nawyki. I tu bardzo ważną rolę odgrywa rodzina, która powinna przekazać te najważniejsze wartości – zaakcentowała.

tekst: Centrum Informacyjne Sejmu

Fot. Łukasz Błasikiewicz/ KS