W Krakowie 4-5 lipca odbyło się drugie posiedzenie trójstronne prezydiów parlamentów państw Trójkąta Weimarskiego (Prezydium Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Zgromadzenia Narodowego Republiki Francuskiej i niemieckiego Bundestagu).
Pierwsze spotkanie odbyło się latem 2010 roku w Essen w Niemczech.
- Porządek obrad obejmował następujące tematy:
1. Przyszłość Unii Europejskiej w kontekście reform Unii Gospodarczej i Walutowej
(mówcy: Claude Bartolone – Francja, Wolfgang Thierse – Niemcy, Jerzy Wenderlich – Polska).
2. Wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony
(mówcy: Ruprecht Polenz – Niemcy, Wanda Nowicka – Polska, Danielle Auroi – Francja).
3. Europejska Polityka Sąsiedztwa, wymiar południowy i partnerstwo wschodnie
(mówcy: Norbert Lammert – Niemcy, Cezary Grabarczyk – Polska, Claude Bartolone – Francja).
Zdjęcie: Krzysztof Białoskórski.
W pierwszym zagadnieniu mówcy podkreślali konieczność ściślejszej współpracy państw UE w obliczu kryzysu i związanych z nim problemów, np bezrobocia czy współpracy młodzieży oraz potrzebę zwiększenia roli parlamentów narodowych.
Omawiano kwestie kolejnych etapów integracji, wspólnej waluty (euro) i paktu fiskalnego. Wolfgang Thierse, wiceprzewodniczący Bundestagu, zwracał uwagę m.in. na znaczenie akceptacji podejmowanych działań.
W dyskusji Marek Kuchciński, wicemarszałek Sejmu RP, zwrócił uwagę, jako przedstawiciel największej partii opozycyjnej, że w Polsce akceptacja paktu fiskalnego została podjęta przez parlamentarną większość rządową w trybie nieprzewidzianym do tego typu umów i z naruszeniem Konstytucji (art. 90). Dlatego te kwestie rozstrzygnie Trybunał Konstytucyjny.
W sprawie euro w Polsce także nie ma akceptacji – 50% Polaków sprzeciwia się wprowadzaniu euro. Marek Kuchciński zwracał również uwagę na negatywną opinię nt. dążeń federacyjnych.
Sceptycyzm w tej sprawie występuje nie tylko w Polsce, ale i w Holandii czy Wielkiej Brytanii. Według Prawa i Sprawiedliwości Unia Europejska powinna zmodyfikować tempo i obszary integracji. W pierwszej kolejności należy dokonać głębokiego przeglądu dotychczasowych postępów integracji i jej zgodności z narodowymi konstytucjami. Takie podejście jest zgodne z oczekiwaniem zwiększenia roli parlamentów narodowych.
W sprawie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony musi nastąpić, zdaniem mówców, pogłębienie współpracy między państwami UE w oparciu o deklarację Weimar Plus, podpisaną 15 listopada 2012 r. przez ministrów spraw zagranicznych i obrony narodowej Polski, Niemiec, Francji, Włoch i Hiszpanii. To większe zaangażowanie powinno obejmować kwestie związane m.in. z przygotowaniem operacji/misji wojskowych UE także z powodu „wycofywania się” USA z obszarów okołoeuropejskich (Afryka, Bliski Wschód).
Wicemarszałek Marek Kuchciński podkreślał w dyskusji, że europejską politykę obronną należy budować wzmacniając obronność wszystkich państw UE, ale w kontekście współdziałania z NATO. Zwrócił też uwagę, że państwa UE powinny mieć czas na zapoznanie się z przygotowywanymi raportami nt. bezpieczeństwa i obrony oraz przemysłu zbrojeniowego.
W sprawie Europejskiej Polityki Sąsiedztwa mówcy podkreślali skomplikowaną sytuację na wschodzie i południu, gdzie wybierane rządy są obalane, a w państwach wspieranych nie zawsze widać wolę reform (N. Lammert: w UE czasem przecenia się nasz wpływ na zmiany w krajach sąsiednich. One muszą mieć prawo do samodzielnego rozwoju w ramach ogólnie uznawanych wartości demokratycznych. Istnieje potrzeba stworzenia nowych relacji między społeczeństwem obywatelskim i aparatem państwowym).
Cezary Grabarczyk podkreślał osiągnięcia państw Partnerstwa Wschodniego, co powinno być zaznaczone w zasadzie „więcej za więcej” towarzyszącej podziałowi środków finansowego wsparcia. Claude Bartolone zaproponował następujący podział wsparcia finansowego w najbliższych latach: 2/3 dla kierunku południowego, 1/3 dla wschodniego.
W dyskusji Marek Kuchciński zauważył, że główny wniosek z tej części obrad jest taki, iż Europejska Polityka Sąsiedztwa przeżywa kryzys, bo nie ma stabilizacji ani na Wschodzie, ani na Kaukazie, ani na Południu. UE powinna jak najszybciej przedstawić Gruzji, Mołdawii i Ukrainie konkretną perspektywę członkostwa.
Jeśli do tego nie dojdzie, stracimy te kraje i społeczeństwa. Zaproponował, aby wrócić do fundamentów solidarności europejskiej – rozumianej jako zdolność do dzielenia się swoim bogactwem z tymi, którzy tego najbardziej potrzebują, szczególnie z narodami wschodnimi, które przeżyły czasy komunizmu.
Zwrócił też uwagę na dużą różnicę w finansowaniu partnerstwa wschodniego i kierunku południowego: na PW (sześć państw) w roku 2012 UE przeznaczyła 600 mln euro wsparcia, a na samą Turcję 800 mln, chociaż ta nie jest technicznie elementem polityki sąsiedztwa, tylko krajem kandydackim.
Innym przykładem nierównowagi wsparcia w polityce sąsiedztwa są limity pożyczek: dla Wschodu przyznano do 150 mln euro, ale dla Południa aż do 1 mld euro, gdzie środki te zostały w dużej mierze stracone (Egipt, Libia, Syria).
Zaproponował też, aby jednym z instrumentów wzmacniających partnerstwo wschodnie była strategia karpacka jako element koordynacji współpracy państw karpackich, wśród których jest Ukraina.
Następne spotkanie władz parlamentów Trójkąta Weimarskiego planowane jest za trzy lata we Francji.
