Literatura i sztuka powinna łączyć narody. Nasze wieloetniczne kultury Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego były wyraźnie regionalne, ale i wspólne. Unia lubelska przyniosła nam wielką potęgę w Europie, a jednak w tej symbiozie zachowaliśmy swoją tożsamość, niczego nie uzurpując, nie narzucając i stanowiąc jakby wczesny protokół ideałów Unii Europejskiej – mówiła wczoraj podczas uroczystości wręczenia Nagród Obojga Narodów laureatka – pisarka i historyk sztuki Kristina Sabaliauskaite. Zabierając głos, stwierdziła, że będzie mówić w języku Wielkiego Księstwa Litewskiego i mówiła po… polsku. Był on bowiem od połowy XVI wieku „językiem powszechnego kontaktu bojarów, szlachty, urzędników i dworu”. Oczywiście językiem „prawnym urzędowym” do końca XVII wieku był język ruski (starobiałoruski). Potem zastąpił go język polski i był używany do III rozbioru).

Wyróżnienia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie współpracy kulturalnej narodów polskiego i litewskiego przyznało Zgromadzenie Parlamentarne Sejmu i Senatu RP oraz Sejmu Litwy. Laureatami nagrody zostali również historyk, dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego Jan Malicki, który jako działacz opozycyjny w latach 80. redagował w podziemiu periodyki poświęcone Międzymorzu, założyciel i prezes Fundacji Pogranicze Krzysztof Czyżewski, tłumacz i pedagog Eduardas Piurko.

Kochajmy wolność i szanujmy prawa człowieka. Niech miłość, a nie nienawiść prowadzą nasze kroki. Twórzmy silne więzy wśród sąsiadujących narodów – tymi słowami można podsumować stanowisko wszystkich nagrodzonych.

MO

fot. Olo Zieliński/ Sejm