Trzydzieści lat temu jednym z gości polsko-brytyjskiej konferencji w Krasiczynie był Roger Scruton. Jego przyjazd stał się wydarzeniem przełomowym dla ludzi z Podkarpacia, zmienił ich spojrzenie na idee, Kościół, politykę. Przemyśl czasów komunistycznych był dla niego przystanią społeczeństwa obywatelskiego w ponurym i brudnym państwie socjalistycznym, gdzie był śledzony, w którym ludzie mówili szeptem lub siedzieli w ciszy.
W niedzielę w Krasiczynie podczas konferencji Europa Karpat wspominano zmarłego w styczniu filozofa. W nagranym w czerwcu ubiegłego roku filmie Scruton wspomina pobyt w Przemyślu i spotkanie z „zafascynowanym wówczas kulturą i sztuką” Markiem Kuchcińskim. Scruton uważał, że przed odzyskaniem wolności należy odzyskać tożsamość i kulturę. To kultura właśnie miała przynieść prawdziwe odrodzenie.
– Są w życiu każdego z nas pewne chwile przełomowe, zdarzenia, które kształtują i zmieniają nasze życie. I są ludzie, którzy to czynią. Do takich ludzi zaliczam Rogera Scrutona, którego poznałem mniej więcej w połowie lat 80. Gdy szukaliśmy sposobu, jak oddzielić nasze życie prywatne od otaczającego nas systemu, ten heros wartości pokazał nam, jak działać – wspominał Marek Kuchciński podczas panelu „Roger Scruton – wspólnota doświadczeń, wspólnota celów”. Marszałek podkreślał, że tematyka Europy Karpat jest bliska nauce Scrutona – w Przemyślu ludzie czuli się wolni między innymi dlatego, że od komuny ważniejsze były Kościół, estetyka i przyroda.
Zbigniew Krasnodębski pytał, jak to możliwe, że Zachód wydaje się wolny, a ogranicza wolność słowa i przypomniał, że to właśnie Polska stała się dla Scrutona miejscem znikającej z Zachodu wolności intelektualnej. Zauważył, że dzisiaj nasz kraj cierpi na te same choroby, które Scruton opisywał w latach 80. – Czytając jego teksty, można zrozumieć, czemu elity intelektualne kontestują dzisiaj rządy konserwatywne – mówił.
W dyskusji wzięli udział także europoseł; Jonathan Price, pracownik naukowy Uniwersytetu Oxfordzkiego; Marek Matraszek, doradca polityczny i prezes CEC Government Relations oraz Georgy Schopflin, b. europoseł z Węgier. Marek Matraszek przekonywał, że nim Roger stał się politykiem, był filozofem… kiedy patrzył na komunizm w latach 80., widział go jako skazę i obrazę nas wszystkich; jako obrazę estetyczną. Komunizm zdziera z rzeczy ich znaczenie, odmawia osądu, że coś dobre, ma kod kulturowy, przypomina przeszłość, odbiera aspekt transcendentalny, odmawia istnienia piękna, neguje istnienie reguł moralnych, Boga. Według Scrutona prowadził do zaburzenia relacji międzyludzkich, niszczy społeczne struktury, które są warunkiem istnienia wolności. Sam był wczytany w książki Jana Pawła II
Dyrektor Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej Jan Jarosz: Spotkanie ze Scrutonem było kwintesencją spotkań strychowych. Intuicyjnie wyczuwaliśmy to, co on do nas mówił.
