10 I 1569 roku na zamku w Lublinie rozpoczęły się obrady Sejmu poprzedzające zawarcie unii polsko-litewskiej, która stworzyła geopolityczne mocarstwo.

Celem wspomnianego sejmu miało być trwałe połączenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Unia lubelska to umowa między dwoma państwami – Koroną i Wielkim Księstwem Litewskim, na mocy której powstało nowe państwo Rzeczpospolita Obojga Narodów. Akt ten różnił się od wcześniejszych, bowiem zupełnie na innych zasadach łączył te dwa państwa. Do tej pory w dziejach naszego państwa mieliśmy do czynienia z unią personalną (z przerwą w latach 1440–1447 oraz w latach 1492–1501), a więc połączeniem państwa poprzez osobę władcy. Można zatem śmiało napisać, że unia z 1569 roku nakreśliła na mapie ówczesnej Europy nowe, unikalne państwo, które przetrwało do XVIII w. Droga do utworzenia Rzeczpospolitej Obojga Narodów nie była łatwa, ponieważ Zygmunt August przez wiele lat musiał walczyć z przeciwnikami unii, na czele których stał Mikołaj „Czarny” Radziwiłł. Dopiero jego śmierć w 1565 r. spowodowała osłabienie obozu przeciwników unii, który został pozbawiony charyzmatycznego przywódcy.

Ostatecznie akt unii został uzgodniony praz obie strony 29 czerwca 1569 roku. Polacy i Litwini wymienili między sobą akty unii. Zaprzysiężenie miało miejsce 1 lipca 1569 roku Jako że Litwini wchodzili do polskiego senatu musieli przysięgać nie tylko na unię, ale również na wierność Koronie. Postanowiono, że nowe państwo będzie miało wspólnego monarchę, sejm, walutę oraz politykę zagraniczną i obronną. Nadal odrębne pozostały skarb, a także urzędy, wojsko i sądownictwo. Powołano wspólny Sejm walny, a na miejsce jego obrad wybrano Warszawę. Izba poselska składała się ze 114 posłów koronnych i 48 litewskich. Natomiast w skład Senatu weszło 113 senatorów koronnych i 27 litewskich.

źródło: historykon.pl

obraz: Jan Matejko „Unia lubeska”